Problem kluczowy:

 

Wzrost udziału transportu zmotoryzowanego w systemie transportowym ogółem powodujący

zanieczyszczenia powietrza.

Rosnąca skala aktywności człowieka, a przede wszystkim postępująca globalizacja powodują, że przemieszczanie się ludzi i ładunków jest procesem, który stale przybiera na sile. Jednocześnie transport zmotoryzowany jest tą formą aktywności człowieka, która powoduje znaczące straty w środowisku. Przede wszystkim emisja zanieczyszczeń transportowych powoduje negatywne konsekwencje dla powietrza atmosferycznego. Jest to problem szczególnie istotny dla terenu objętego projektem, bowiem należy on do Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego, a więc tej części kraju, w której procesy rozwojowe są najbardziej dynamiczne. Znajduje to swoje odzwierciedlenie we wzmożonym ruchu samochodowym na terenie całego obszaru.

 

Pozostałe problemy:

 

1.      Pogarszający się stan ochrony środowiska naturalnego, niekorzystny klimat akustyczny. Wśród wielu różnych aktywności człowieka, to właśnie transport zmotoryzowany jest jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń środowiska. Ze względu na wysoką gęstość zaludnienia, poziom urbanizacji, koncentrację firm i zakładów produkcyjnych, rozbudowaną sieć drogową, obszar WOF cechuje wysoki poziom emisji zanieczyszczeń do środowiska. Istotnym problemem w aglomeracji warszawskiej jest zanieczyszczenie powietrza, którego główną przyczyną jest ruch drogowy. Według wyników oceny jakości powietrza za 2013 rok standardy emisyjne pyłów (zarówno PM2,5, jak i PM10) oraz dwutlenku azotu były przekroczone w całej aglomeracji warszawskiej. W tej sytuacji antidotum może być rozwój transportu niskoemisyjnego i promowanie zrównoważonej mobilności na terenie Warszawy i całego obszaru funkcjonalnego. Równie istotnym problemem w Warszawie i otoczeniu jest niekorzystny klimat akustyczny, powodowany zwłaszcza przez hałas komunikacyjny. Zanieczyszczenia powietrza nie tylko wnikają głęboko do płuc, ale również przedostają się do krwiobiegu. Długotrwała ekspozycja na pył zawieszony może wywoływać miażdżycę, negatywnie wpływać na poród oraz choroby układu oddechowego u dzieci. Możliwy jest także negatywny wpływ na rozwój układu nerwowego, funkcje poznawcze, cukrzycę, choroby układu krążenia i oddechowego. Można zatem powiązać rosnący udział transportu zmotoryzowanego z chorobami cywilizacyjnymi. Równie istotnym problemem w Warszawie i otoczeniu jest niekorzystny klimat akustyczny, powodowany zwłaszcza przez hałas komunikacyjny. Około 80% wszystkich zagrożeń akustycznych w środowisku stanowi zagrożenie hałasem drogowym, które w obszarach zurbanizowanych stało się zjawiskiem powszechnym. W wielu rejonach miast poziom ten osiągnął już 70 dB(A).

 

2.      Wzrost udziału samochodów osobowych w systemie transportowym. WOF jest ośrodkiem pełniącym funkcje metropolitalne, największym w kraju rynkiem pracy, a także obszarem oferującym szeroki wachlarz usług podstawowych i wyższego rzędu. Wyróżnia się na tle województwa mazowieckiego i Polski wysokim stopniem koncentracji potencjału gospodarczego. Na terenie WOF zarejestrowanych jest blisko 516 tysięcy podmiotów gospodarczych – 71% potencjału województwa i 13% kraju – prawie 200 podmiotów na 1000 mieszkańców. Przy takiej koncentracji zamieszkania i stopniu rozwoju społeczno-gospodarczego, również system transportowy rozwija się, w tym stale zwiększa się ruch pojazdów zmotoryzowanych (głównie samochodów).

 

3.      Systematyczne obniżanie się bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Słabo rozwinięta sieć dróg rowerowych wpływa na liczbę zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów. Rocznie odnotowuje się ponad 300 takich zdarzeń (nie licząc Warszawy). Wartość ta utrzymuje się w ostatnich latach, co może świadczyć o braku poprawy bezpieczeństwa poruszania się rowerzystów po omawianym obszarze. Niedostatecznie rozwinięta sieć ścieżek rowerowych powoduje, że przemieszczanie się rowerem nie stanowi dogodnej alternatywy dla ruchu zmotoryzowanego, szczególnie samochodowego. Rowerzyści korzystając z dróg są zagrożeni kolizją z pojazdem mechanicznym, a jednocześnie sami stanowią zagrożenie dla innych pojazdów.

 

4.      Wydłużający się czas przemieszczania się w wyniku zatorów drogowych. Wzrost ilości samochodów na drogach powoduje powstawanie zatorów drogowych. Jest to zjawisko uciążliwe dla osób poruszających się na drogach, bowiem powoduje straty w czasie. Jedną z ważniejszych konsekwencji powstawania zatorów na drogach jest brak możliwości realnego oszacowania czasu przemieszczania się. Ponadto samochody stojące w korkach pracują, powodują zatem emisję gazów i zanieczyszczenie środowiska.

 

5.      Brak dostatecznie rozwiniętej infrastruktury umożliwiającej aktywne spędzanie czasu wolnego oraz niewykorzystany potencjał rozwojowy w obszarze turystyki. Rower jest jedną z najbardziej popularnych form spędzania wolnego czasu. Żeby jednak rowerzyści mieli zapewnione dogodne warunki przemieszczania się, system ścieżek rowerowych musi być dobrze rozwinięty. Za popularnością roweru jako środka komunikacji nie nadąża podaż infrastruktury – na obszarze WOF znajduje się 550 km dróg rowerowych, z czego 360 km w Warszawie. Ponadto istotny udział wśród istniejących dróg rowerowych stanowią te o charakterze rekreacyjnym, a nie komunikacyjnym. Ścieżki rowerowe są atrakcją turystyczną, bowiem umożliwiają aktywne spędzanie wolnego czasu oraz dotarcie do interesujących miejsc. Brak dobrze rozwiniętego systemu ścieżek powoduje zatem niepełne wykorzystanie potencjału rozwojowego. Potrzeba kluczowa: Czyste powietrze - rozwój alternatywnych do transportu zmotoryzowanego możliwości transportowych. Zgodnie z analizą problemów, zanieczyszczone środowisko ma negatywne oddziaływanie na zdrowie człowieka. Stąd też potrzeba życia w środowisku z czystym powietrzem.

 

Pozostałe potrzeby:

 

1.      Egzystencja w środowisku naturalnym, które nie będzie powodowało ujemnych konsekwencji zdrowotnych obecnie oraz w przyszłości Zanieczyszczone środowisko obniża walory estetyczne otoczenia człowieka. Jednakże dużo bardziej poważne jest oddziaływanie zanieczyszczonego środowiska na zdrowie, a nawet i życie ludzi, co opisano przy problemie głównym. Stąd też wynika naturalna potrzeba człowieka od przebywania w estetycznym i czystym środowisku, a przede wszystkim w otoczeniu, które nie będzie miało negatywnego oddziaływania na zdrowie i życie.

2.      Zastąpienie przemieszczania się samochodami innym środkiem komunikacji. Społeczeństwo coraz chętniej przesiada się na rower. Staje się on istotnym środkiem komunikacji służącym dotarciu do generatorów ruchu. Istotny udział wśród istniejących dróg rowerowych stanowią te o charakterze rekreacyjnym, a nie komunikacyjnym – w 44% gmin WOF drogi komunikacyjne stanowią nie więcej niż 1/4 długości wszystkich odcinków, a w 24% gmin infrastruktury o takim charakterze nie ma wcale (wszystkie istniejące odcinki mają charakter turystyczno-rekreacyjny). Dodatkowym mankamentem systemu dróg rowerowych jest brak ciągłości jego elementów, a także niedobór połączeń, prowadzących do lokalnych centrów aktywności i węzłów przesiadkowych. W większości gmin istnieją również znaczne braki w zakresie rowerowej infrastruktury towarzyszącej. Słabość sieci dróg rowerowych wpływa na liczbę zdarzeń drogowych z udziałem rowerzystów – rocznie ponad 300 (nie licząc Warszawy). Wartość ta utrzymuje się w ostatnich latach, co może świadczyć o braku poprawy bezpieczeństwa poruszania się rowerzystów po omawianym obszarze.

3.      Bezpieczne poruszanie się po drogach Każdy użytkownik drogi/uczestnik ruchu ma potrzebę bezpiecznego przemieszczania się po drogach. Rowerzyści powinni mieć zapewnione takie warunki, które umożliwią im bezpieczne poruszanie się po ścieżkach. Wydzielenie ruchu rowerowego jest istotnym elementem poprawy bezpieczeństwa.

4.      Możliwość oszacowania realnego czasu podróży, zapewnienie szybkiej komunikacji między kluczowymi generatorami ruchu (dom-praca/szkoła-dom). Rosnący ruch na drogach powoduje powstawanie zatorów drogowych. W tym kontekście spędzanie wolnego czasu – gmina powinna dążyć do zapewnienia infrastruktury umożliwiającej aktywne spędzanie wolnego czasu w tych obszarach, które należą do jej zadań własnych. Ponadto rośnie potrzeba w zakresie rozwoju turystyki, poprawa wizerunku gmin, poprawa warunków życia przez zintensyfikowanie procesów rozwojowych. Rośnie zapotrzebowanie na aktywne formy spędzania wolnego czasu. Ponadto coraz powszechniejszym wśród mieszkańców WOF środkiem komunikacji staje się rower. Przejawem tego jest między innymi popularność warszawskiego systemu roweru publicznego Veturilo. Dlatego też rośnie zapotrzebowanie na taki system ścieżek rowerowych, które zaspokoją zapotrzebowanie społeczeństwa na przemieszczanie się rowerem na terenie miast i gmin. Celem działalności władz samorządowych jest ciągły rozwój jednostek samorządu terytorialnego. Jest to interes jak najbardziej zbieżny z interesem mieszkańców. Zintensyfikowanie procesów rozwojowych ma korzystny wpływ na zatrudnienie, a to z kolei bezpośrednio przekłada się na poprawę jakości życia.