Strefa Czystego Transportu w Warszawie
Od 1 lipca Warszawa wprowadza Strefę Czystego Transportu (SCT), która będzie obowiązywała w Śródmieściu i fragmentach otaczających je dzielnic. Po SCT będą mogły poruszać się wyłącznie pojazdy spełniające odpowiednie normy emisji spalin. Odpowiednie naklejki będzie można uzyskać w Zarządzie Dróg Miejskich, w Warszawie.
Strefa czystego transportu (w skrócie SCT) to wydzielony obszar, po którym mogą poruszać się wyłącznie pojazdy spełniające odpowiednie normy emisji spalin (tzw. normy Euro, które są powiązane z datą produkcji pojazdu). Do strefy mogą wjechać pojazdy o wszystkich rodzajach napędu, czyli także benzynowe, diesle, hybrydy, czy z instalacjami LPG – pod warunkiem spełniania określonej normy emisji spalin silnika. Od wymogów przewidziane są wyjątki.
Wymogi SCT
Według przyjętej przez Radę m.st. Warszawy uchwały 7 grudnia 2023 r., warszawska strefa czystego transportu obejmie większość Śródmieścia i fragmenty otaczających je dzielnic. Będzie obowiązywała od 1 lipca 2024 r., a wymagania stawiane samochodom będą systematycznie zaostrzone, począwszy od 2026 r. co dwa lata.
Przyjęty projekt wprowadza ulgę dla mieszkańców Warszawy płacących w niej podatki – będą mieli trzy i pół roku na dostosowanie się do jej wymogów. Wprowadzony zostanie również dodatkowy wyjątek dla seniorów (osób, które do końca 2023 r. ukończyły 70 lat). Obydwa wyjątki mają zastosowanie dla warszawiaków oraz seniorów tylko, jeśli przed 1 stycznia 2024 r. byli właścicielami swoich pojazdów. Pojazdy zakupione po tej dacie będą musiały spełnić wymogi już od początku obowiązywania Strefy.
Etap 1
Od 1 lipca 2024 roku pojazdy będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 2 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 1997 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 27 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 4 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2005 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 19 lat).
Etap 2
Od 2026 roku pojazdy będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 3 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2000 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 26 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 5 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2009 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 17 lat).
Etap 3
Od 2028 roku pojazdy będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 4 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2005 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 23 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 6 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2014 r. (maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 14 lat).
Etap 4
Od 2030 roku pojazdy będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 5 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2009 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 21 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 6dT lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2017 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 13 lat).
Etap 5
Od 2032 roku pojazdy będą podlegać następującym wymogom:
- Pojazd z silnikiem benzynowym (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę Euro 6 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2014 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 18 lat);
- Pojazd z silnikiem Diesla (w tym LPG) będzie musiał spełniać normę przynajmniej Euro 6d lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2020 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 12 lat).
Wymagania dotyczące pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t dostępne:
- w pełnej treści uchwały(otwiera się w nowej karcie)
- w plikach graficznych: dla mieszkańców Warszawy(otwiera się w nowej karcie); spoza Warszawy(otwiera się w nowej karcie).
Wyłączenia spod zakazu
Osoby zamieszkałe w Warszawie i płacące podatki w Warszawie zwolnione będą ze spełniania wymagań strefy w dwóch pierwszych etapach jej wprowadzania. Reguły SCT dotyczyć ich będą dopiero od stycznia 2028 r. – wówczas nie będą mogli poruszać się po strefie pojazdem z silnikiem Diesla starszym niż 14 lat i pojazdem benzynowym starszym niż 23 lata. Ten wyjątek ma zastosowanie w przypadku osób, którzy przed 1 stycznia 2024 r. byli właścicielami swoich pojazdów.
Wprowadzony zostanie również dodatkowy wyjątek dla seniorów (osób, które do końca 2023 r. ukończą 70 lat), o ile przed 1 stycznia 2024 r. byli właścicielami swoich pojazdów.
Od wymogów przewidziane są dodatkowe wyjątki wjazdu dla pojazdów spełniających jedną z poniższych kategorii.
- Wyłączenia ustawowe:
- Służby (np. pogotowie, policja, straż pożarna, straż graniczna)
- Pojazdy, którymi poruszają się osoby z niepełnosprawnością
- Inne (np. autobus szkolny oznaczony odpowiednią tabliczką)
- Wyłączenia gminne:
- Pojazdy zabytkowe i historyczne – wyłączone spod zakazu są pojazdy spełniające definicję stosowaną przez ubezpieczycieli
- Specjalne (np. pomoc drogowa, karawan pogrzebowy)
- Wyłączenia gminne okazjonalne:
- Przypadki losowe, np. dojazd do szpitala, lekarza, miejsca zdawania matury (przepustka do wykorzystania przez 4 dni w roku)
Wyłączenia spod zakazu
Osoby zamieszkałe w Warszawie i płacące podatki w Warszawie zwolnione będą ze spełniania wymagań strefy w dwóch pierwszych etapach jej wprowadzania. Reguły SCT dotyczyć ich będą dopiero od stycznia 2028 r. – wówczas nie będą mogli poruszać się po strefie pojazdem z silnikiem Diesla starszym niż 14 lat i pojazdem benzynowym starszym niż 23 lata.
Ten wyjątek ma zastosowanie w przypadku osób, którzy przed 1 stycznia 2024 r. byli właścicielami swoich pojazdów. Wprowadzony zostanie również dodatkowy wyjątek dla seniorów (osób, które do końca 2023 r. ukończą 70 lat), o ile przed 1 stycznia 2024 r. byli właścicielami swoich pojazdów.
Od wymogów przewidziane są dodatkowe wyjątki wjazdu dla pojazdów spełniających jedną z poniższych kategorii.
-
Wyłączenia ustawowe:
-
Służby (np. pogotowie, policja, straż pożarna, straż graniczna)
-
Pojazdy, którymi poruszają się osoby z niepełnosprawnością
-
Inne (np. autobus szkolny oznaczony odpowiednią tabliczką)
-
Wyłączenia gminne:
-
Pojazdy zabytkowe i historyczne – wyłączone spod zakazu są pojazdy spełniające definicję stosowaną przez ubezpieczycieli
-
Specjalne (np. pomoc drogowa, karawan pogrzebowy)
-
-
Wyłączenia gminne okazjonalne:
-
Przypadki losowe, np. dojazd do szpitala, lekarza, miejsca zdawania matury (przepustka do wykorzystania przez 4 dni w roku)
-
Obszar warszawskiej SCT
Według przyjętej przez Radę m.st. Warszawy uchwały 7 grudnia 2023 r., warszawska strefa czystego transportu obejmie większość Śródmieścia i fragmenty otaczających je dzielnic.
Granice strefy będą pokrywały się z głównymi drogami i liniami kolejowymi. Wyznaczą je: al. Prymasa Tysiąclecia, Al. Jerozolimskie, Trasa Łazienkowska, al. Stanów Zjednoczonych, ul. Wiatraczna, a następnie tory kolejowe wzdłuż północnej obwodnicy kolejowej aż do al. Prymasa Tysiąclecia. Ulice stanowiące granice nie będą objęte strefą.
Na granicach strefy umieszczone zostaną specjalne znaki drogowe. Przy wjeździe nie będzie szlabanów.
Korzyści z utworzenia SCT
Nakłonienie właścicieli i właścicielek aut, które najbardziej zanieczyszczają powietrze, do rezygnacji z wjazdu na teren stref czystego transportu pozwoliłoby znacznie ograniczyć emisję zanieczyszczeń powodowaną przez samochody, co przedstawia poniższa tabelka.