Wydatki Miasta na edukację i efekty reformy oświaty
Wprowadzenie dwa lata temu reformy oświaty było dla samorządów nie lada wyzwaniem. W porównaniu z innymi gminami w całej Polsce, Józefów poradził sobie z tym zadaniem dosyć bezboleśnie, chociaż konieczność przystosowania szkół do nowego systemu edukacji w tak zawrotnym tempie wymagała pewnych kompromisów i zdecydowanych rozwiązań. Miasto wciąż odczuwa skutki reformy i wciąż na nie reaguje.
Reforma oświaty w Józefowie została wprowadzona zgodnie z jej założeniami: Gimnazjum nr 1 przekształcono w nową szkołę podstawową i utworzono trzy nowe obwody dla klas I. Miastu zależało przede wszystkim, aby konieczne zmiany nie spowodowały chaosu i wiązały się z jak najmniejszą szkodą dla uczniów.
Propozycje różnych koncepcji wprowadzania reformy oświaty zostały zaprezentowane najpierw Komisji Oświaty Rady Miasta Józefowa, a następnie dyrektorom szkół. Dyrektorzy z kolei przedstawili je Radom Rodziców w swoich szkołach. Wspólnie stwierdzono, że model z przejściem klas VII z obydwu szkół podstawowych do nowoutworzonej Szkoły Podstawowej nr 3 będzie najrozsądniejszym rozwiązaniem w tej trudnej sytuacji. Za tą propozycją przemawiały następujące argumenty:
- uczniowie, którzy mieliby zmieniać swoje szkoły na SP3, już w chwili rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej byli nastawieni na to, że będą się uczyć w budynku gimnazjum, gdyż reforma wprowadzona została po rozpoczęciu nowego roku szkolnego, w styczniu 2017 roku. Przejście do SP3 nie było więc dla nich zaskoczeniem, a wręcz było wyczekiwane przez wielu uczniów.
- SP3 posiadała już odpowiednio wyposażone sale do nauki m.in. chemii, fizyki czy biologii (podobne pracownie w SP1 i SP2 będą uruchamiane w kolejnych latach).
- liczba uczniów we wszystkich szkołach byłaby rozłożona równomiernie, co pozytywnie wpłynie na komfort nauki (np. zminimalizowanie nauczania na dwie zmiany), zarządzanie placówką oraz stan zatrudnienia nauczycieli.
- uczniowie starszych klas - wcześniej gimnazjum, a następnie VII i VIII – łatwiej poradzą sobie z podróżą do szkoły, która nie znajduje się w ich obwodzie, niż uczniowie młodszych klas.
Powyższą propozycję pozytywnie zaopiniowały związki zawodowe ZNP oraz Solidarność, a także Mazowiecki Kurator Oświaty.
Miasto dołożyło wszelkich starań, aby pospiesznie wprowadzana reforma w jak najmniejszym stopniu odbiła się na jakości nauczania. Przy modelowaniu nowego systemu oświaty wzięto pod uwagę przede wszystkim dobro uczniów, ale należało również pamiętać o pojawiających się w owym czasie obawach nauczycieli o redukcję zatrudnienia.
Najmniejszym problemem okazały się kwestie finansowe, ponieważ miasto przeznacza na edukację i oświatę ponad 35 mln zł, czyli blisko21% łącznego budżetu. - Wydatki Józefowa na oświatę w porównaniu ze średnią w kraju są wysokie – do subwencji, którą na ten cel otrzymujemy z budżetu krajowego, dopłacamy 38%. Dopłaty do edukacji w innych gminach wynoszą średnio24% procent. My po prostu uważamy, że inwestycja w dzieci to inwestycja w przyszłość miasta - mówi wiceburmistrz Józefowa Marek Banaszek.
Dodatkowe środki z budżetu miasta przeznaczane są m.in. na:
- zatrudnienie w szkołach specjalistów z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej (pedagodzy, psychologowie, logopedzi, socjoterapeuta, terapeuta integracji sensorycznej, terapeuci pedagogiczni, doradca zawodowy), co wyróżnia józefowskie szkoły publiczne na tle całego powiatu,
- koszty funkcjonowania stołówek i świetlic szkolnych, dzięki czemu każdy uczeń może skorzystać z opieki w świetlicy,
- dowóz uczniów do szkół (zgodnie z prawem, taki wymóg dotyczy uczniów, którzy – w zależności od wieku – mają ponad 3 lub ponad 4km z domu do szkoły. Józefów chce jednak zapewnić komfort większej grupie dzieci i młodzieży).
- funkcjonowanie samych budynków i ich remonty
- stypendia szkolne
- administracja i obsługa szkół.
W sytuacji, gdy Miasto w znacznym stopniu dopłaca do edukacji, wyjątkowo krzywdzący okazał się tytuł artykułu, opublikowanego niedawno w tygodniu Linia Otwocka, pt. „Dość oszczędności kosztem uczniów!”. Artykuł opisuje protest grupy rodziców przeciw przeniesieniu ich dzieci z SP 2 do SP 3. Rodzice wystosowali wniosek do Urzędu Miasta o możliwość wyboru przez nich szkoły, adresując go jednocześnie do licznych instytucji, m.in. MEN, Kuratorium Oświaty w Warszawie, Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Związków zawodowych ZNP i NSZZ Solidarność, rzecznika Praw Dziecka oraz Komisji Wyborczej w Józefowie.
Obecnie Miasto stara się ustalić, ilu uczniów obecnych klas IV opowiada się za przejściem do Szkoły Podstawowej nr 3, a ilu – za pozostaniem w Szkole Podstawowej nr 2. Wstępne szacunki wskazują, że możliwość pozostania w szkole przy ul. Granicznej mieliby uczniowie, którzy rozpoczną naukę w klasach VII w roku szkolnym 2021/2022, czyli dziś uczą się w klasach czwartych. Rozszerzenie takiej możliwości na wcześniejsze roczniki, czyli obecne klasy V i VI wiązałoby się zaś z koniecznością wydłużenia godzin nauczania w SP2 nawet do 19.00.
Poniżej przedstawiamy symulację dwóch koncepcji wprowadzenia reformy oświaty w Józefowie. Pierwsza opiera się na założeniu, że wszyscy uczniowie pozostają w swoich szkołach, druga zaś, to rozwiązanie obowiązujące, w którym:
- klasy VII i VIII z SP1 i SP2 w latach szkolnych 2017/2018, 2018/2019 i 2019/2020 przechodzą do SP3,
- w roku szkolnym 2020/2021 do „Trójki” przechodzą klasy VII tylko z SP2, a uczniowie klas VII
z „Jedynki” (obecni uczniowie klas V) pozostają w swoim budynku,
- zaś uczniowie klas VII z SP2 zaczynają pozostawać w budynku przy ul. Granicznej od roku szkolnego 2021/2022 (czyli rzecz dotyczy obecnych klas IV)
Rozwiązanie 1 – wszyscy uczniowie pozostają w swoich szkołach.
Powyższe rozwiązanie oznaczałoby, że Szkoły Podstawowe nr 1 i nr 2 byłyby przez kilka pierwszych lat przepełnione i zajęcia dla uczniów kończyły by się nierzadko po godzinie 18.00, a nowo utworzona Szkoła Podstawowa nr 3 stałaby wtedy pusta. Dlatego lepszym dla uczniów jest rozwiązanie nr 2, w którym klasy VII, w pierwszych latach wprowadzenia reformy, uczą się w po w Szkole Podstawowej nr 3.
Rozwiązanie nr 2 – wszyscy uczniowie klas VII uczą się w SP3
(UM Józefów).